Temmuz ayında sigaraya büyük zam geliyor. Yasa gereği her 6 ayda bir ÜFE oranında artırılan ÖTV, bu ay en az 8, ortalama 10 lira zam anlamına geliyor. 6 aylık ÜFE’nin yüzde 15 civarında olması bekleniyor.
Bu artışla birlikte sigarada asgari maktu vergi 36,62 TL’den 42,11 TL’ye, maktu vergi ise 10,50 TL’den 12,07 TL’ye yükselecek. Toplam ÖTV ise 47,12 TL’den 54,12 TL’ye çıkacak. Üzerine KDV de eklendiğinde toplam vergi yükü 64,94 TL'yi bulacak. Ayrıca yasal düzenlemeye göre, verginin satış fiyatının yüzde 50’sinden az olamayacağı şartı nedeniyle, sigara fiyatlarında taban seviye 70 TL'den 80 TL’ye yükseliyor. Cumhurbaşkanı'nın artırımı durdurma yetkisi bulunsa da bu yönde bir adım beklenmiyor.
Yılın ilk 5 ayında üretici fiyat endeksinde (ÜFE) yüzde 12,92 oranında artış yaşandı. Ekonomistlerin haziran ayı enflasyon tahminleri de hesaba katıldığında, ilk 6 aylık ÜFE’nin yüzde 15 seviyelerine ulaşması bekleniyor. Bu gelişme, sigaraya Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) artışını da beraberinde getirecek. Temmuz itibarıyla
sigara fiyatlarına ortalama 8 ila 10 lira zam yapılacağı öngörülüyor.
En ucuzu 80 TL'yi geçecek
Zamla birlikte en çok satan 3 büyük sigara markasının piyasaya sürdüğü en düşük fiyatlı sigaralar 70 TL'den 80 TL'ye yükselecek. Orta fiyat segmentindeki sigaraların ise 80 TL'den 90 TL seviyelerine çıkması bekleniyor. Bu artışın temel nedeni, sigara ve alkollü içeceklerde ÖTV’nin her 6 ayda bir ÜFE oranında otomatik olarak güncelleniyor olması.
Vergi 65 lirayı bulacak
Sigarada uygulanan vergi sistemi oldukça karışık. ÖTV; nispi (yüzde 50 oranında), maktu ve asgari maktu vergilerden oluşuyor. Bu sistemde, en düşük vergi oranı asgari maktu tutar üzerinden belirleniyor. Hâlihazırda bir sigara dalı için alınan asgari maktu vergi 1,8313 TL. Yani bir pakette bu tutar 36,62 TL’ye denk geliyor. Yüzde 15’lik artışla bu tutar 42,11 TL olacak.
Ayrıca, asgari maktu vergi, sigara satış fiyatının yüzde 50’sinden daha az olamıyor. Bu durumda 42,11 TL vergiye karşılık gelen sigara fiyatı da en az 84,22 TL olmalı. Öte yandan maktu vergi 10,50 TL’den 12,07 TL’ye çıkacak. Her iki verginin toplamı 54,18 TL’ye ulaşacak. Buna KDV de eklendiğinde, bir paket sigaradaki toplam vergi yükü 64,94 TL’yi aşacak.
Zamlar eskiye göre daha sınırlı yansıyor
Mart ayında yayımlanan Cumhurbaşkanı Kararı ile
sigara paketine uygulanan sabit maktu vergi 8,39 TL’den 10,50 TL’ye yükseltilirken, nispi vergi oranı ise yüzde 53,5’ten yüzde 50’ye çekildi. Bu düzenleme ile maliyet artışlarının nihai fiyata daha az yansıması sağlandı. 2024 başından bu yana sürdürülen bu politikalarla sigaradaki mali çarpan 7,5’ten 3,8’e indirildi. Artık 1 TL’lik maliyet artışı, nihai satış fiyatına yaklaşık 3,7 TL daha az yansıyor.
Yasal dayanak 4760 sayılı kanun
Söz konusu fiyat artışları, 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu’nun 12. maddesinin 3. fıkrasına dayanıyor. Buna göre, tütün ürünleri ve alkollü içkiler gibi (III) sayılı listedeki malların maktu ve asgari maktu vergi tutarları, TÜİK’in ilan ettiği ÜFE oranına göre her yıl ocak ve temmuz aylarında otomatik olarak güncelleniyor. Yeni zamlı fiyatlar da TÜİK’in haziran ayı verisini açıklamasıyla birlikte yürürlüğe girmiş olacak.